BAB 8 : KONSUMERISME
1. Maksud Konsumerisme
- Satu perjuangan bagi melindungi hak dan kepentingan pengguna
- Satu usaha bagi menyedarkan pengguna tentang hak mereka supaya taraf hidup meningkat
2. Matlamat Konsumerisme
- Melindungi hak pengguna
- Mewujudkan iklim perniagaan yang harmoni
- Membina kualiti kehidupan yang lebih baik
3. Maksud pengguna
- Orang yang menggunakan barang untuk penuhi keperluan dan kehendak
4. Amalan perniagaan yang tidak sihat
- Letak harga tidak berpatutan
- Buat iklan mengelirukan
- Tawar barang berkualiti rendah
- Jual barang yang tidak selamat
5. Hak pengguna
Hak mendapat keperluan asas
- Mmakanan/pakaian
Hak mendapat keselamatan
- Dilindungi daripada kesan yang boleh membahayakan kesihatan
- contoh: racun makhluk perosak / ubat-ubatan
Hak mendapat maklumat
- Fakta lengkap sesuatu barang supaya tidak tertipu
Hak membuat pilihan
- Dapat pelbagai barang berkualiti berdasarkan citarasa
Hak mendapat ganti rugi
- Berjumpa sendiri dengan peniaga /mengadu kepada persatuan pengguna
Hak bersuara
- Secara peribadi / perwakilan
Hak mendapat pendidikan pengguna
- Melalui ceramah / forum
Hak mendapat alam sekitar yang sihat
- Kerajaan gubal akta seperti Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 / Akta Racun Mahkluk Perosak 1974
6. Lima Tanggungjawab pengguna
Kesedaran mengkritik
- Boleh membuat aduan
Penglibatan dan tindakan
- Bergiat aktif dalam persatuan pengguna / khidmat sosial
Tanggungjawab sosial
- Memberi derma kepada orang miskin/tua
Tanggungjawab alam semulajadi
- Tidak membuang sampah di merata tempat / tidak menebang pokok sesuka hati
Bersatu padu
- Supaya wujud kekuatan / pengaruh untuk jayakan perjuangan
Praktikkan amalan perniagaan yang baik
- Tidak menipu/ jual barang berkualiti
Amal pengiklanan yang beretika
- Iklan mesti tepat / tidak mengaitkan jenama produk lain
Sedia terima rungutan
- kaunter khidmat pelanggan / kaunter aduan
Membantu menyebarkan pendidikan konsumerisme
- Melalui seminar/forum
Memelihara alam sekitar
- Menggurangkan penggunaan bahan yang mencemarkan
Menjalankan tanggungjawab sosial
- Memberi derma/ biasiswa
8. Lima prinsip asas membeli dengan bijak
Menentukan jenis barang
- Barang keperluan atau kehendak
Menentukan sebab membeli
- Untuk memenuhi keperluan/menunjuk-nunjuk
Menentukan masa membeli
- Masa tawaran istimewa/ musim perayaan
Memilih tempat membeli
- Lokasi berhampiran
- Menawarkan pelbagai barang
- Harga berpatutan dan barang berkualiti
- Sikap jujur dan layanan mesra
- Ada kemudahan seperti ruang makan/tandas
9. Peranan kerajaan dalam melindungi pengguna
Tubuh kementerian yang menjaga hal-ehwal pengguna
- Iaitu Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal-Ehwal Pengguna
Beri kesedaran tentang konsumerisme
- Melalui ceramah /kempen
Wujudkan akta/peraturan
- Peraturan Makanan 1985/Akta Perihal Dagangan 1972
Tubuh kementerian / jabatan untuk kuatkuasa undang-undang
- Kementerian Kesihatan/Jabatan Alam Sekitar
10. Agensi lain dan peranannya dalam melindungi pengguna
Majlis Penasihat Pelindung Pengguna Kebangsaan (MPPPK) @ Majlis Pengguna
- Nasihat kerajaan tentang hal-ehwal perlindungan pengguna
- Elakkan penyelewengan dan ketidakadilan amalan perniagaan
- Beri pendidikan konsumerisme melalui risalah /tv
- Wujudkan petugas yang dapat bantu selesaikan isu-isu kepenggunaan
- Menerbitkan Kod Etika Amalan Perniagaan
Tribunal Tuntutan Pengguna
- Mudahkan pengguna membuat tuntuan gantirugi dengan cepat ,mudah dan murah
- Jadi saluran alternatif selain Mahkamah Sivil untuk menuntut gantirugi
- Dengar jumlah tuntutan yang tidak melebihi RM10,000
Persatuan Pengguna
- Terima dan siasat aduan pengguna
- Jalankan penyelidikan dari segi kualiti/keselamatan
- Beri laporan melalui penerbitan majalah/berita
- Adakan pendidikan kepenggunaan melalui bengkel/forum
Persatuan Pengeluar
- Pastikan ahli mematuhi kod etika berkaitan dengan pengeluaran/persaingan
- Adakan kempen membeli barang buatan tempatan
Persatuan Profesional
- Pastikan ahli patuhi garis panduan profesion masing-masing
Persatuan Peniaga
- Ingatkan peniaga agar mematuhi peraturan yang berkaitan dengan perlindungan pengguna / jujur dengan pengguna
- Sediakan kod etika mengenai jualan
11. Etika Amalan Perniagaan
- Diperkenalkan tahun 1982
- Digubal oleh Majlis Penasihat Pelindung Pengguna Kebangsaan (MPPPK)
- Bertujuan mewujudkan perpaduan di kalangan peniaga, pengeluar, pengguna dan kerajaan
- Mempunyai 5 prinsip:
- Kenalpasti dan akui hak-hak pengguna
- Tidak menyampaikan maklumat yang mengelirukan
- Patuhi prinsip perniagaan secara adil
- Tidak burukkan pesaing
- Amal perniagaan yang jujur
- Mengandungi Etika Penjual dan Etika Pembeli
12. Etika Pembeli (mengandungi dua tanggungjawab pembeli)
Tanggungjawab terhadap penjual
- Patuhi syarat kontrak
- Jelaskan hutang mengikut tempoh
- Tidak boleh paksa penjual sediakan perkhidmatan yang melebihi bayaran
- Tidak menawarkan harga terlalu rendah sehingga peniaga rugi
- Tidak kembalikan barang tanpa alasan yang kukuh/ tanpa tunjuk kad jaminan
- Amalkan sifat sopan santun
- Beri pandangan untuk tingkatkan kualiti barang
Tanggungjawab terhadap masyarakat
- Libatkan diri dalam persatuan pengguna
- Jaga persekitaran tempat tinggal/ pelihara alam sekitar
- Elak aktiviti pembakaran secara terbuka/ yang cemarkan alam sekitar
- Tidak sebarkan khabar angin seperti kenaikan harga barang/ kekurangan bekalan
13. Etika Penjual (Mengandungi enam tanggungjawab penjual)
Tanggungjawab terhadap pekerja
- Jaga kebajikan pekerja dengan kemudahan tempat tinggal/pengangkutan
- Beri bimbingan /latihan untuk meningkatkan produktiviti
- Memberi ganjaran setimpal seperti gaji/bonus
Tanggungjawab terhadap pelanggan
- Sediakan barang berkualiti
- Sentiasa berusaha tingkatkan kualiti barang
- Tepati keperluan dan kehendak pengguna
- Jual barang pada harga berpatutan
- Bermaklumat yang lengkap
- Adakan kempen promosi yang jujur
- Sediakan khidmat lepas jualan / khidmat nasihat
- Beri layanan sama rata
Tanggungjawab terhadap pemodal
- Maklumkan kedudukan pelaburan / perniagaan
- Beri kadar pulangan yang memuaskan
- Jalankan pengurusan yang cekap
Tanggungjawab terhadap pembekal
- Layanan adil kepada semua pembekal
- Patuhi segala syarat kontrak
- Berusaha jual barang dengan segera
- Amalkan ‘sistem payung’
- Pastikan syarat kontrak jelas
Tanggungjawab terhadap masyarakat
- Pelihara alam sekitar
- Guna sumber yang manfaatkan masyarakat
- Beri sumbangan kepada pembangunan / penyelidikan melalui biasiswa / subsidi
Tanggungjawab terhadap kerajaan
- Bayar cukai
- Sedia peluang pekerjaan
- Guna sumber bahan mentah tempatan dengan cekap
- Adakan rundingan dengan kerajaan mengenai penggubalan / perlaksanaan dasar
BAB 7 : PERANAN KERAJAAN DALAM PERDAGANGAN
Menyediakan penyelidikan dan pembangunan
- MARDI - dibidang pertanian
- LEMBAGA GETAH MALAYSIA (MRB) - untuk getah
- LEMBAGA MINYAK SAWIT MALAYSIA (MPOB) – industri sawit
- SIRIM - untuk industri teknologi tinggi
- FRIM - untuk perhutanan
- LKIM - untuk ikan
Menyediakan perundangan perniagaan
Contoh akta:
- Akta Jualan Barangan
- Akta Sewa Beli
- Akta Perihal Dagangan
- Akta Kawalan Harga
- Akta Timbang dan Sukat
Menyediakan Latihan dan Pengurusan
- Supaya peniaga berkemahiran dan cekap
Contoh Agensi:
- MARA
- NPC – Perbadanan produktiviti
Menyediakan kemudahan infrastruktur dan ruang niaga
Contoh :
- Menyediakan bekalan elektrik/air/telefon
- Bazar/ruang niaga/kilang untuk disewa
Contoh Agensi:
- MARA
- UDA HOLDING
- PKEN
Memberi Insentif Pelepasan Cukai
- Taraf perintis –pengecualian cukai untuk tempoh tertentu
- Pengecualian cukai –tak perlu bayar cukai
- Elaun cukai pelaburan
Menyediakan Kemudahan Pembiayaan
- Memberi bantuan modal /pinjaman
Contoh Agensi : MARA
- Bank Pertanian / Bank Pembangunan dan Infrastruktur
Lawatan Dagangan Keluar Negara
- Untuk megadakan hubungan 2 hala
- Buat perjanjian dagangan
Bab 7 : Pelabuhan
BAB 7 : PELABURAN
a) Maksud Pelaburan.
Pelaburan ialah suatu tindakan menangguhkan penggunaan wang pada masa
ini dengan harapan untuk mendapatkan pulangan pada masa hadapan.
b) Perbezaan di antara Pelabur dan Spekulator.
| Pelabur | Spekulator |
| 1. Membeli syer untuk mendapatkan pulangan dalam bentuk dividen/ syer bonus. | 1. membeli syer pada harga rendah dan jual pada harga yang tinggi untuk mendapatkan keuntungan. |
| 2. Beli syer untuk disimpan dalam jangka masa panjang dengan harapan prestasi syarikat berkem- bang dan harga syernya naik. | 2. Membeli dan menjual syer dalam jangka masa singkat untuk mendapatkan keuntungan daripada perbezaan harga. |
| 3. Penglibatan pelabur mencergaskan pasaran saham dan mengukuhkan harga pasaran. | 3. Penglibatan Spekulator kelemahkan pasaran saham kerana harga saham turun dan naik dengan tidak menentu. |
| 4. Pelabur sentiasa berhati-hati melakukan analisis kewangan dan memperolehi maklumat prestasi syarikat sebelum membeli saham syarikat. | 4. Spekulator sentiasa membuat ramalan sesuatu harga syer. Tindakannya dipengaruhi khabar angin, sikapnya keterlaluan boleh menjejaskan pasaran saham. |
JENIS PELABURAN.
a) Akaun Simpanan Tetap/Akaun Pelaburan.
- Melabur di bank/institusi kewangan.
- Pelaburan tanpa risiko.
- Keuntungan rendah.
- Menyimpan untuk suatu tempoh tertentu.
- Kelebihan :
1. Pulangan tetap.
2. Simpanan selamat.
3. Simpanan boleh dikeluarkan atas permintaan.
b) Harta Tanah.
Contoh : Pembelian seperti tanah, kedai/pejabat, rumah, ladang dsb. Mendapat pulangan dalam bentuk keuntungan modal dan pendapatan semasa.
c) Saham.
- Pelaburan yang dibuat oleh Sy. Berhad untuk mendapatkan pulangan dalam bentuk dividen atau bonus.
- Tujuan Syarikat Berhad menerbitkan saham ialah untuk mengumpulkan modal bagi mengembangkan syarikat.
- 2 jenis iaitu :
(i) Saham disenaraikan.
- saham syarikat diurusniagakan di pasaran saham.
(ii) Saham tidak disenaraikan.
- saham yang tidak diurusniagakan di pasaran saham secara
rasmi.
(i). Jenis Saham. Perbezaan di antara syer biasa dengan syer keutamaan.
| Syer Biasa. | Syer Keutamaan. |
| 1. Kadar dividen sentiasa berubah mengikut keuntungan syarikat. | 1. Kadar dividen ditetapkan oleh syarikat setiap tahun. |
| 2. Pemegang syer menerima dividen setelah pemegang syer keutamaan menerima dividen mereka. | 2. Pemegang syer dibayar dividen terlebih dahulu daripada pemegang syer biasa. |
| 3. Pelabur berhak mengundi untuk memilih Lembaga Pengarah di dalam mesyuarat agung tahunan. | 3. Pelabur tidak berhak mengundi. |
| 4. Pihak terakhir untuk menuntut balik modal jika syarikat dibubarkan. | 4. Diberi keutamaan menuntut balik modal jika syarikat dibubarkan. |
Syer keutamaan dibahagi kepada 4 jenis :
Kumalatif.
- Dibayar dividen semasa dan tunggakan dividen jika syarikat rugi pada tahun kewangan lepas.
Penyertaan.
- Kadar dividen tetap dan dividen tambahan dibayar selepas pembayaran dividen kepada pemegang syer biasa.
Boleh Tebus.
- Harga syer ditetapkan semasa syer itu diterbitkan.
- Syer ini boleh dibeli oleh syarikat pada jumlah harga tertentu selepas suatu tempoh masa.
Boleh tukar.
- Syer yang boleh ditukar kepada syer biasa.
- Pemegang syer akan terima faedah sepertimana pemegang syer biasa.
(ii) Pulangan atas saham.
- Dalam bentuk syer bonus, dividen dan keuntungan modal.
Contoh Pengiraan Pulangan Daripada Bidang Pelaburan.
Kes Puan Salmi memiliki 5000 8% syer keutamaan bernilai RM 2.00 seunit. 5000 syer biasa bernilai RM 1.00, dan RM 3000 debentur pada kadar faedah 6% dalam Syarikat ABC Bhd. Bagi tahun berakhir 31 Disember, 2003, syarikat itu telah mengistiharkan pembayaran dividen 12 % terhadap syer biasa. Kirakan jumlah pendapatan Puan Salmi daripada pelaburannya pada tahun 2003.
Cara Pengiraan :
i) Pendapatan dari syer keutamaan.
5000 x RM 2.00 x 0.08 = RM 800.00
ii) Pendapatan dari syer biasa.
5000 x RM 1.00 x 0.12 = RM 600.00
iii) Pendapatan dari Debentur.
RM 3000 x 0.06 = RM 180.00
iv) Jumlah Pendapatan.
RM 800.00 + RM 600.00 + RM 180.00 = RM 1580.00
v) Peranan Bursa Saham Kuala Lumpur (BSKL).
1. Mewujudkan peluang pasaran bagi saham.
- BSKL menyediakan tempat untuk memudahkan pelabur menjalankan urusniaga syer.
2. Menyebarkan maklumat kewangan syarikat kepada orang lain.
- Melalui media massa tentang kedudukan kewangan
3. Melindungi kepentingan para pelabur. Dengan cara :-
- Mengenakan syarat-syarat penyeneraian yang ketat.
- Mewajibkan broker menyumbang wang tertentu kepada Tabung Jaminan
- Setia untuk dibayar pampasan kepada para pelabur yang tertipu.
- Mewajibkan semua syarikat awam menerbitkan maklumat tentang operasi, prestasi keuntungan untuk pengetahuan para pelabur.
4. Menjalankan urusniaga saham.
- Untuk memudahkan pelabur menjual syer dan perolehi Wang tunai pada bila-bila masa.
5. Membantu mengumpulkan modal daripada orang ramai untuk
pembangunan negara.
6. Menimbulkan minat melabur di kalangan orang ramai dengan menganjurkan
pelbagai program.
Faktor – faktor Yang Mempengaruhi Harga Saham.
1. Keadaan ekonomi Negara.
- Jika ekonomi kukuh, pelaburan meningkat, maka harga Saham naik dan sebaliknya
2. Keadaan Politik.
- Jika politik stabil, pelaburan meningkat, harga saham naik dan sebaliknya.
3. Aktiviti Spekulasi.
- Spekulator yang membeli dan menjual syer akan Mempengaruhi turun naik harga syer.
4. Kualiti Pengurusan dan Prospek Syarikat.
- Syarikat yang mempunyai pengurusan yang cekap harga saham naik dan menyebabkan sebaliknya.
5. Dasar kewangan dan kadar faedah yang dilaksanakan oleh BNM.
- Jika kerajaan menggalakkan penawaran wang di pasaran, maka BNM akan mengurangkan kadar faedah pinjaman.
- Ini mengggalakkan orang ramai meminjam untuk membuat pelaburan. Maka harga saham meningkat dan sebaliknya.
Cara Membeli dan Menjual Saham.
Bagi saham yang tidak disenaraikan di BSKL ialah melalui broker saham.
Bagi menjual saham tersenarai di BSKL seperti berikut :
(i). Penjual hubungi broker untuk memberitahu butir-butir saham yang hendak
dijual.
(ii). Broker menghantar maklumat tersebut di bilik padanan diBSKL.
(iii). Tawaran tersebut dipadankan dengan senarai pembeli sedia ada. Jika wujud
persetujuan antara pembeli dengan penjual maka Urusniaga berlaku.
(iv). Unit Amanah.
- Sejenis pelaburan yang mengumpul wang dari orang ramai.
- Diuruskan oleh pengurus professional.
- Sesuai untuk pelabur-pelabur kecil.
- Risiko kerugian rendah.
- Pelaburan Unit Amanah terdiri daripada Amanah Saham, Amanah Harta tanah dan Gilts.
PANDUAN AM MELABUR.
1. Pelabur perlu mendapat maklumat lengkap tentang bidang pelaburan yang ingin diceburi.
2. Pastikan keuntungan maksimum boleh diperolehi samada melalui kadar faedah, dividen dan keuntungan ke atas modal.
3. Mengambilkira risiko dalam pelaburan. Jika pelabur kurang mahir, boleh melabur dalam pelaburan yang kurang risiko dan sebaliknya.
4. Modal sedia ada. Sekiranya pelabur bermodal kecil sesuai melabur dalam pelaburan berisiko rendah seperti Unit Amanah atau di bank.
5. Kecairan ialah sesuatu aset mudah ditukar kebentuk wang tunai.
| Aset mudah cair | Simpanan di bank. |
| Aset tidak mudah cair | Harta tanah |
